Kι όπως αρμόζει σε τόπους ελεύθερους έρχονται δικοί τους μα κι από αλλού οι ποιητές: μια βραδιά με τον ποιητή Μέσκο
Βαγγέλης Ιντζίδης
Από το γιο προς τον πατέρα
Είμαστε στο Μέγαρο Μουσικής στις εκδηλώσεις του MEGARON PLUS. Τιμούμε, χαιρετίζουμε και προπάντων ακούμε τον ποιητή Μέσκο να απαγγέλλει, να στοχάζεται, να διαλέγεται, να μονολογεί, να πηγαινοέρχεται ανάμεσα στους ζωντανούς και τους πεθαμένους.
Είμαστε αλλά και δεν είμαστε.
Ακούμε τη νεοελληνική γλώσσα μέσα από ιδιότυπες εκφορές αλλά και δεν την ακούμε. Ακούμε την καθαρότητα της μείξης μια παράδοσης αιώνιου κρασιού, ακούμε τους συριγμούς τα ιδιόλεκτα και τα ιδιόγλωσσα αυτές τις μονοκοντηλιές τις λέξεις πάνω σε πέτρες του μόχθου, τις λέξεις του ταξιδιού στην εθνική οδό μιας χερσονήσου. Χώνεται με τα μούτρα στη Μεσόγειο και στα πάθη των λαών της. Μικρή η έννοια της χώρας δίχως τη διαστολή της ποίησης. Μικρή η χώρα και κακόλογη θα ψιθυρίσει στα αυτιά του Ορέστη η Ηλέκτρα , η βουκολική του Ευρυπίδη.
Πού είμαστε;
Και ποια γλώσσα αντηχεί μέσα μας αναμοχλεύοντας αισθήσεις και συναισθήματα μορφές και ανάσες;
Κι είμαστε, στην εκδήλωση αυτή, πολλές και πολλοί, άντρες και γυναίκες, άλλες γενιές γεννημένες από άλλες γενιές. Δεν είμαστε εδώ για να τιμήσουμε, ακούσουμε, το παράδοξο. Είμαστε εδώ για να αναγνωρίσουμε την κανονικότητα του παράδοξου. Τουτέστιν. Θάρρος. Τον ποιητή δεν τον αγάπησαν οι ποιητές. Παρά οι ψυχές που νεκρανασταίνονται στη μνήμη του. Οι ψυχές της χερσονήσου, της Βαλκανικής.
Δεν είμαστε εδώ για να ακούσουμε την πολιτική [the politics]. Eίμαστε εδώ για να ακούσουμε το Πολιτικόν [the political]. Αυτή την καταστασιακή προϋπόθεση της κοινωνίας. Για να ακούσουμε την ιστορία των διαφορών , τις διαφορές των συγκρούσεων, τις αντιφάσεις που συγκροτούν το κοινωνικό. Είμαστε εδώ ακριβώς επειδή ακούσαμε από τη γενιά του πατέρα μου (εκείνος γεννήθηκε το 1933, ο ποιητής Μέσκος το 1935) το Πολιτικό. Είμαστε εδώ επειδή οι πατεράδες μας μιλώντας μέσα από το στοχασμό του ποιητή μας το είπαν. Χρόνους στη ζωή τους για να ειρωνευτούν δεν είχαν. ΄Η σε βρίσκει ευθύβολη η αισθητική συνάμα με την ύπαρξη ή δεν σε βρίσκει. Κι ο ποιητής Μέσκος συνάμα με τον μοντερνισμό μέχρις σημείου γλωσσικού αισθητισμού συνάμα με ανοιχτούς λογαριασμούς δημωδών μέτρων και λόγιων παρηχήσεων αναδεύει δίχως να ειρωνεύεται. Οι πατεράδες μας δεν είχαν χρόνο να αντηχήσουν στη φωνή τους άλλες φωνές. Η διακειμενικότητα για αυτούς υπήρξε η αναδιήγηση εις εαυτόν της φρίκης δίπλα στον έρωτα, του θανάτου ναι αλλά δίπλα στη ζωή. Και πόλεμοι, και διώξεις και μετακινήσεις πληθυσμών και επιθυμίες κάτω από παράξενες σελήνες και σκληρές. Πολιτικός πέρα από την ηθική αυτή για την οποία ομιλούν πάντα οι ανήθικοι Κι ανήθικος αφού δεν αισιοδοξεί για τα μετά και τα πριν του θανάτου αλλά αφήνει μόνη της να πει η αθανασία την τελευταία της ελπίδα. Ο ποιητής Μέσκος είναι ο έγκλειστος ποιητής. Ένα είδος ας πούμε ιδιότυπης επωνυμίας/ανωνυμίας αναπλαισίωσε τον κόσμο μέσα στον εγκλεισμό του. Πήρε τις γλώσσες και τις ντοπιολαλιές πήρε τους κόσμους από σολωμικούς πειρασμούς από κάτω ίσαμε πάνω. ΄Υπουλα για τους ματαιόδοξους όμως κι ανθρώπινα –στον πυρήνα μια humana humanitas– για τους γενναίους απορρόφησε το σύμπαν και το έκανε ένα δικό του γλωσσάρι αλλάζοντας τα νοήματα των τόπων και των λέξεων. Ο Μέσκος, ο πατέρας μας, η ανατροπή. Τη στιγμή που τον ακούς και λες αγγέλλει και απαγγέλλει για το θάνατο δεν ακούς θάνατο ακούς ύπαρξη. Τη στιγμή που περιμένεις από δέντρα ετοιμοθάνατων το τέλος ακούς θρόϊσμα για μια ελπίδα. Ποια και από πού; Μα αυτή, αυτή ακριβώς που κράτησε τους πατεράδες μας μέχρις εδώ, αυτή την ίδια που μας έφερε εδώ να τον ακούσουμε. Τη διαρκή κι άβολη, παράδοξη κι ευχάριστη, πρωτότυπη και εκρηκτική ελπίδα πως ανατρέπονται τα νοήματα κι οι λέξεις άστικτες από δικού τους ρυθμού θα μας κοιτάξουν. Λέξεις της γης γειωμένες και αγείωτες ταυτόχρονα. Οντότητα και αισθητική, ορίστε, να έχουν να πουν και οι ιστορικοί της τέχνης και των τεχνικών.
Ο ποιητής Μέσκος είναι ένα ελεύθερος ποιητής. Εμείς ας λέμε τα δικά μας. Αυτός θα πει ό,τι θέλει να πει κι όποτε θέλει να το πει. Ελεύθερος αφήνοντας την Ιστορία να βλέπει από τα μάτια του. Κι η ιστορία βλέπει όπως κι η φύση. Μια φύση που απομένει να κυλά, ποτάμια δίχως ψάρια φυλλάσσοντας καλά τα τεκμήρια, τα ίχνη, τα οστά, τους ψιθύρους και τις νύχτες που κάποτε ήταν κόκκινη χλόη.
Ο ποιητής Μέσκος είναι από εδώ αλλά και δεν είναι. Ο τόπος του είναι ο τόπος όπου συντελέσθηκε το νόημα της ιστορίας. Η νιότη του δεν ήταν μόνον ο εμφύλιος της εφηβείας μα κι ο εμφύλιος των ανθρώπων. Ναι εκεί είμαστε στο παρόν του παρελθόντος μας.
Κι είναι από εδώ αλλά και δεν είναι είναι. Με μια γλώσσα που αρχίζει από την αρχή στο Σολωμό αλλά και στην Eμιλυ Ντίκινσον. Ο ένας ζούληξε τις λέξεις να φτιάξει σώμα η άλλη έσπαγε τις λέξεις να ακούσει ύπαρξη. Σε αυτή την παράδοση ανήκει ο Μέσκος. Από τον εγκλεισμό στο βορρά είδε και Ζάκυνθο κι Εσπερίες και ΄Αμχερστ.. Κι από κενό σε άλλο κενό έψαυσε με τυφλότητα σωματική χώμα και λίπασμα μνήμες κι ιστορίες.
Η εντοπιότητα του Μέσκου σολωμική. ΄Οχι δεν είναι από εδώ. ΄Οπως αρμόζει σε τόπους ελεύθερους ο ποιητής Μέσκος ήρθε δικός μας μα κι από αλλού φερμένος.
Ως πότε η Ελευθερία θα μας κάνει τέτοια χάρη.
Χαίρε ! Ω ! Χαίρε Ποιητή!
Είμαστε αλλά και δεν είμαστε.
Ακούμε τη νεοελληνική γλώσσα μέσα από ιδιότυπες εκφορές αλλά και δεν την ακούμε. Ακούμε την καθαρότητα της μείξης μια παράδοσης αιώνιου κρασιού, ακούμε τους συριγμούς τα ιδιόλεκτα και τα ιδιόγλωσσα αυτές τις μονοκοντηλιές τις λέξεις πάνω σε πέτρες του μόχθου, τις λέξεις του ταξιδιού στην εθνική οδό μιας χερσονήσου. Χώνεται με τα μούτρα στη Μεσόγειο και στα πάθη των λαών της. Μικρή η έννοια της χώρας δίχως τη διαστολή της ποίησης. Μικρή η χώρα και κακόλογη θα ψιθυρίσει στα αυτιά του Ορέστη η Ηλέκτρα , η βουκολική του Ευρυπίδη.
Πού είμαστε;
Και ποια γλώσσα αντηχεί μέσα μας αναμοχλεύοντας αισθήσεις και συναισθήματα μορφές και ανάσες;
Κι είμαστε, στην εκδήλωση αυτή, πολλές και πολλοί, άντρες και γυναίκες, άλλες γενιές γεννημένες από άλλες γενιές. Δεν είμαστε εδώ για να τιμήσουμε, ακούσουμε, το παράδοξο. Είμαστε εδώ για να αναγνωρίσουμε την κανονικότητα του παράδοξου. Τουτέστιν. Θάρρος. Τον ποιητή δεν τον αγάπησαν οι ποιητές. Παρά οι ψυχές που νεκρανασταίνονται στη μνήμη του. Οι ψυχές της χερσονήσου, της Βαλκανικής.
Δεν είμαστε εδώ για να ακούσουμε την πολιτική [the politics]. Eίμαστε εδώ για να ακούσουμε το Πολιτικόν [the political]. Αυτή την καταστασιακή προϋπόθεση της κοινωνίας. Για να ακούσουμε την ιστορία των διαφορών , τις διαφορές των συγκρούσεων, τις αντιφάσεις που συγκροτούν το κοινωνικό. Είμαστε εδώ ακριβώς επειδή ακούσαμε από τη γενιά του πατέρα μου (εκείνος γεννήθηκε το 1933, ο ποιητής Μέσκος το 1935) το Πολιτικό. Είμαστε εδώ επειδή οι πατεράδες μας μιλώντας μέσα από το στοχασμό του ποιητή μας το είπαν. Χρόνους στη ζωή τους για να ειρωνευτούν δεν είχαν. ΄Η σε βρίσκει ευθύβολη η αισθητική συνάμα με την ύπαρξη ή δεν σε βρίσκει. Κι ο ποιητής Μέσκος συνάμα με τον μοντερνισμό μέχρις σημείου γλωσσικού αισθητισμού συνάμα με ανοιχτούς λογαριασμούς δημωδών μέτρων και λόγιων παρηχήσεων αναδεύει δίχως να ειρωνεύεται. Οι πατεράδες μας δεν είχαν χρόνο να αντηχήσουν στη φωνή τους άλλες φωνές. Η διακειμενικότητα για αυτούς υπήρξε η αναδιήγηση εις εαυτόν της φρίκης δίπλα στον έρωτα, του θανάτου ναι αλλά δίπλα στη ζωή. Και πόλεμοι, και διώξεις και μετακινήσεις πληθυσμών και επιθυμίες κάτω από παράξενες σελήνες και σκληρές. Πολιτικός πέρα από την ηθική αυτή για την οποία ομιλούν πάντα οι ανήθικοι Κι ανήθικος αφού δεν αισιοδοξεί για τα μετά και τα πριν του θανάτου αλλά αφήνει μόνη της να πει η αθανασία την τελευταία της ελπίδα. Ο ποιητής Μέσκος είναι ο έγκλειστος ποιητής. Ένα είδος ας πούμε ιδιότυπης επωνυμίας/ανωνυμίας αναπλαισίωσε τον κόσμο μέσα στον εγκλεισμό του. Πήρε τις γλώσσες και τις ντοπιολαλιές πήρε τους κόσμους από σολωμικούς πειρασμούς από κάτω ίσαμε πάνω. ΄Υπουλα για τους ματαιόδοξους όμως κι ανθρώπινα –στον πυρήνα μια humana humanitas– για τους γενναίους απορρόφησε το σύμπαν και το έκανε ένα δικό του γλωσσάρι αλλάζοντας τα νοήματα των τόπων και των λέξεων. Ο Μέσκος, ο πατέρας μας, η ανατροπή. Τη στιγμή που τον ακούς και λες αγγέλλει και απαγγέλλει για το θάνατο δεν ακούς θάνατο ακούς ύπαρξη. Τη στιγμή που περιμένεις από δέντρα ετοιμοθάνατων το τέλος ακούς θρόϊσμα για μια ελπίδα. Ποια και από πού; Μα αυτή, αυτή ακριβώς που κράτησε τους πατεράδες μας μέχρις εδώ, αυτή την ίδια που μας έφερε εδώ να τον ακούσουμε. Τη διαρκή κι άβολη, παράδοξη κι ευχάριστη, πρωτότυπη και εκρηκτική ελπίδα πως ανατρέπονται τα νοήματα κι οι λέξεις άστικτες από δικού τους ρυθμού θα μας κοιτάξουν. Λέξεις της γης γειωμένες και αγείωτες ταυτόχρονα. Οντότητα και αισθητική, ορίστε, να έχουν να πουν και οι ιστορικοί της τέχνης και των τεχνικών.
Ο ποιητής Μέσκος είναι ένα ελεύθερος ποιητής. Εμείς ας λέμε τα δικά μας. Αυτός θα πει ό,τι θέλει να πει κι όποτε θέλει να το πει. Ελεύθερος αφήνοντας την Ιστορία να βλέπει από τα μάτια του. Κι η ιστορία βλέπει όπως κι η φύση. Μια φύση που απομένει να κυλά, ποτάμια δίχως ψάρια φυλλάσσοντας καλά τα τεκμήρια, τα ίχνη, τα οστά, τους ψιθύρους και τις νύχτες που κάποτε ήταν κόκκινη χλόη.
Ο ποιητής Μέσκος είναι από εδώ αλλά και δεν είναι. Ο τόπος του είναι ο τόπος όπου συντελέσθηκε το νόημα της ιστορίας. Η νιότη του δεν ήταν μόνον ο εμφύλιος της εφηβείας μα κι ο εμφύλιος των ανθρώπων. Ναι εκεί είμαστε στο παρόν του παρελθόντος μας.
Κι είναι από εδώ αλλά και δεν είναι είναι. Με μια γλώσσα που αρχίζει από την αρχή στο Σολωμό αλλά και στην Eμιλυ Ντίκινσον. Ο ένας ζούληξε τις λέξεις να φτιάξει σώμα η άλλη έσπαγε τις λέξεις να ακούσει ύπαρξη. Σε αυτή την παράδοση ανήκει ο Μέσκος. Από τον εγκλεισμό στο βορρά είδε και Ζάκυνθο κι Εσπερίες και ΄Αμχερστ.. Κι από κενό σε άλλο κενό έψαυσε με τυφλότητα σωματική χώμα και λίπασμα μνήμες κι ιστορίες.
Η εντοπιότητα του Μέσκου σολωμική. ΄Οχι δεν είναι από εδώ. ΄Οπως αρμόζει σε τόπους ελεύθερους ο ποιητής Μέσκος ήρθε δικός μας μα κι από αλλού φερμένος.
Ως πότε η Ελευθερία θα μας κάνει τέτοια χάρη.
Χαίρε ! Ω ! Χαίρε Ποιητή!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου